“Milosti ne tražim niti bi je dao” – Rade Končar
Na današnji dan 22 maja 1942 godine u Šibeniku od strane italijanskih fašista streljan je Rade Končar revolucionar, sekretar CK KP Hrvatske, član CK KPJ i organizator ustanka u Hrvatskoj. Član SKOJ-a postao je 1932 godine u Beogradu a ćlan KPJ 1933 godine. Tokom ilegalnog rada bio je zatvaran a mučenja je herojski izdržao. Bio je jedan od najpouzdanijih saradnika druga Tita. Organizator je ustanka u Dalmaciji i u toku jedne borbe sa italijanskim fašistima bio je ranjen i zarobljen sa grupom svojih drugova. Na suđenju u Šibeniku sudija ga je pitao da li traži pomilovanje Rade Končar je odgovorio : Milosti ne tražim niti bi je dao. Nekoliko meseci posle streljanja Vrhovni štab ga je proglasio za Narodnog heroja a 13. proleterska brigada je ponela njegovo ime.
Poziv na ustanak – Stjepan Filipović
Stjepan Filipović, rođeni Dalmatinac, u Kragujevcu je izučio bravarski, električarski, stolarski i knjigovezački zanat. Po početku okupacije kao aktivist KPJ radio je na pripremi narodnog ustanka u zapadnoj Srbiji. Obešen je na današnji dan 1942. godine. Za neposredno izvršenje vešanja dobrovoljno su se javili četnici Stanoje Jovanović i Radisav Jovanović pripadnici Valjevskog četničkog odreda koji je bio pod komandom vojvode Milorada Radića Pinde. Pred građanima Valjeva, okupatorom i domaćim izdajnicima Steva Kolubarac se držao junački a ostale su zabeležene njegove reči :
– ” Živeli narodni oslobodioci, živeli komunisti ! Dole fašisti i izdajnici srpskog naroda “.
– ” Šta čekate, što trpite, uzimajte puške i isterajte žgadiju iz zemlje, živela Komunistička partja Jugoslavije, živela Crvena armija!”
Fotografija vešanja Stjepana Steve Filipovića nalazi se na ulazu u zgradu Ujedinjenih nacija u Njujorku kao jedna od najupečatljivijih uspomena na antifašizam. U revizionističkom ludilu koje traje do danas, antifašisti su maknuti po strani. Nisu poželjni, a Filipović još manje jer se odazivao na ime Stevan.
Komunist Srbije nikada neće zaboraviti lik i delo Narodnih heroja Radeta Končara i Stjepana Steve Filipovića.