U srijedu 16. decembra u sklopu 75. Generalne skupštine Ujedinjenih naroda glasalo se o rezoluciji A/75/476 DR I, koju je predložila Rusija, u koautorstvu sa još 20 država, radnog naziva „Glorifikacija nacizma: neprihvatljivost određenih praksi koje doprinose poticanju suvremenih oblika rasizma, rasne diskriminacije, ksenofobije i srodnih netrpeljivosti”. Rezoluciju je podržalo 130 država, dvije su bile protiv-SAD i Ukraina, a suzdržanih je bilo 51.
Struktura suzdržanih traži da joj posvetimo malo pažnje. Ako zanemarimo japanski militarizam kao treću komponentu iste cjeline, ostale dvije: fašizam i nacizam, nastale su na tlu Evrope, tu su počinjena najveća zla, tu je bilo najviše ljudskih žrtava i materijalnih razaranja, u svakoj okupiranoj državi nacizam je našao nezanemarljivu količinu domaćih kolaboracionista, ali u svakoj je postojao i kakav takav otpor nacizmu. Stoga bi upravo u Evropi trebalo biti najviše senzibiliteta kad je riječ o nacizmu, sa jedne strane u funkciji katarze, a sa druge zbog žrtava i štete, koja je tu počinjena.
Ali to ovom prilikom nije bio slučaj, neki drugi interesi blokirali su tu kvalitetu, od 51 suzdržanog glasa 39 ih je iz Evrope, svi osim Bjelorusije, Bosne i Hercegovine i Srbije. Pregledom rezultata glasanja, uočljiva je i sociološka komponenta, među suzdržanima nalaze se ekonomski najrazvijenije zemlje svijeta, tu naravno spada i većina evropskih država. Tu se sad otvara tema za sociologe da obrazlože korelacije između fašizma, antifašizma i materijalne moći suvremenog društva.
Komentirajući rezultate glasanja, rusko ministarstvo vanjskih poslova reklo je da su glasovi “Ne” SAD-a i Ukraine “za žaljenje”, dodajući da je “položaj Ukrajine posebno uznemirujući i alarmantan“. Također smatraju, da „teško je razumjeti kako zemlja, čiji je narod pretrpio svoj puni dio strahota nacizma i značajno doprinio našoj zajedničkoj pobjedi protiv njega, može glasati protiv rezolucije kojom se osuđuje njegovo veličanje”.
Bilo bi pogrešno ove stavove pripisat pukim frazama u političkom nadmetanju. Vrijeme i sadržaj rezolucije nisu nasumično odabrani. U novembru je međunarodnom konferencijom obilježena 75-a godišnjica Nirnberškog procesa, tom prilikom je Sergej Lavrov u video poruci poručio učesnicima, da je u nekim evropskim državama prisutan pad „imuniteta“ prema neo nacističkim pojavama.
Već tri desetljeća u Evropi svjedočimo reviziji povijesti II. sv. rata. Zatiru se tragovi i sijećanja na pobjedu, a relativizira i prihvaća prisutnost nacističke ideologije, znakovlja i imenovanja ulica, a dio surove stvarnosti postalo je i paradiranje, ili prikrivanje uniformiranih i naoružanih „squadri“.
U tom glibu našle su se i vazalne tvorevine sa jugoslavenskog prostora, koje su bile suzdržane. Ovom prilikom su čistog obraza uspjele ostat BiH i Srbija. Podilaženje novim gospodarima i ne podržavanje rezolucije, posebno je sramotno upravo za tvorevine nastale secesijom Jugoslavije 90-ih i to iz dva opipljiva razloga, zbog golemih žrtava koje su njeni narodi podnijeli i koji su pod vodstvom Komunističke partije i vrhovnog komandanta Josipa Broza Tita, samoorganizirano i uspješno vodili jedan od najvećih, zapravo jedini ozbiljan unutrašnji otpor Hitleru i njegovim domaćim i stranim pomagačima i čije su oružane snage do kraja rata dosegle brojku od 800.000 boraca.
Stanje evropskih zemalja po pitanju glasanja, bile one članice ili ne EU, možda najbolje opisuje, svojevremena uzrečica generala Patona „ako svi misle jednako, onda netko ne razmišlja“.
Vladimir Kapuralin – član predsedništva Socijalističke Radničke Partije Hrvatske